Drugie życie kopalni
W dniu 19 września założono Stowarzyszenie Zabytkowej Kopalni „Ignacy”. W listopadzie Stowarzyszenie zostało zarejestrowane w Sądzie Okręgowym w Katowicach. Celem Stowarzyszenia jest m.in. kultywowanie tradycji górniczej byłej Kopalni "Ignacy", gromadzenie dóbr materialnych kultury górniczej, propagowanie wiedzy o dorobku i tradycjach regionalnych związanych z wydobywaniem węgla, działalność wspomagająca rozwój śląskiej społeczności lokalnej, inspirowanie działalności naukowo-badawczej, społeczno-kulturalnej, oświatowej oraz turystycznej.
Pierwszym przewodniczącym Stowarzyszenia był Andrzej Kopka. Obecnie przewodniczącym jest Alojzy Szwachuła.
Pod koniec roku Zabytkowa Kopalnia „Ignacy” została udostępniona dla ruchu turystycznego. Początkowo zwiedzanie kopalni obejmowało zabudowę powierzchniową oraz podziemne korytarze na poziomie 600 metrów. W tym czasie były organizowane wycieczki do podziemi kopalni, gdzie została wyznaczona trasa turystyczna. Kopalnia „Ignacy” była wówczas częścią KWK „Rydułtowy”.
W 2002 roku, ze względów bezpieczeństwa, kierownictwo kopalni „Rydułtowy” zawiesiło zjazdy dla osób zwiedzających.
Z inicjatywy byłego pracownika kopalni, Stanisława Wypiora, zostało założone Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa byłych pracowników kopalni "Ignacy" w Niewiadomiu. Celem działania Stowarzyszenia było propagowanie tradycji górniczych oraz ułatwienie kontaktów towarzyskich pomiędzy byłymi pracownikami kopalni poprzez organizowanie gwarek oraz różnego rodzaju imprez rozrywkowych i turystycznych.
W czerwcu zorganizowano pierwszą edycję imprezy pod nazwą „Święto Pary”. „Święto Pary” było okazją do popularyzacji idei ochrony dziedzictwa techniki, zarówno w kręgach naukowych, samorządowych, biznesowych, a także w społeczności lokalnej. Odbyły się trzy edycje tej imprezy. Niestety, 10 września 2008 roku Kompania Węglowa odcięła dopływ pary do maszyn wyciągowych, co unieruchomiło dwie czynne jeszcze w Polsce parowe maszyny.
Została założona Izba Tradycji Górniczej przy dawnej kopalni „Ignacy”. Izba obecnie nie istnieje.
Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków zadecydował o wpisaniu do Rejestru Zabytków „A” Województwa Śląskiego zespołu zabudowy oraz najbliższe otoczenie dawnej kopalni „Ignacy”. W skład zespołu weszły budynki szybów „Głowacki” i „Kościuszko” wraz z maszynami wyciągowymi oraz budynek elektrowni wraz z dwoma sprężarkami (kompresorami). Celem wpisu do rejestru zabytków było objęcie ochroną najcenniejszego fragmentu zabudowy wraz z zachowanym wartościowym wyposażeniem.
Zabytkowa Kopalnia „Ignacy” znalazła się na trasie Szlaku Zabytków Techniki. Szlak Zabytków Techniki jest tematycznym szlakiem turystyczno-kulturowym, łączącym obiekty związane z kulturą dziedzictwa przemysłowego województwa śląskiego. Szlak prezentuje najważniejsze i najciekawsze pod względem walorów turystycznych, historycznych i architektonicznych obiekty przemysłowe w regionie śląskim. W skład Szlaku Zabytków Techniki wchodzą istniejące muzea, zamieszkałe kolonie robotnicze oraz działające zakłady pracy.
Dzięki zabiegom Stowarzyszenia Zabytkowej Kopalni „Ignacy” oraz staraniem Urzędu Miasta Rybnik przeprowadzono remont i adaptację dawnej wieży ciśnień na terenie kopalni na punkt widokowy. Wieżę widokową oddano do użytku 1 stycznia 2008 roku. Z tarasu widokowego usytuowanego na wysokości około 46 metrów można podziwiać panoramę Rybnika, Radlina i Wodzisławia, a przy dobrej pogodzie zobaczyć pasma górskie Sudetów i Tatr.
Zabytkowa Kopalnie „Ignacy” wzięła udział w pierwszym Święcie Szlaku Zabytków Techniki – Industriadzie. To jedyny tego typu festiwal w Europie Środkowo-Wschodniej, którego celem jest prezentacja dziedzictwa przemysłowego. Industriada odbyła się 12 czerwca, a udział wzięło 40 zabytków techniki i miejsc związanych z przemysłową tradycją regionu, z 23 miast z terenu województwa śląskiego.
Poczta Polska wprowadziła do obiegu pocztówkę z wizerunkiem zabytkowej kopalni „Ignacy”. Jeden z największych zabytków Rybnika trafił na kartki pocztowe w ramach serii "Kopalnie zabytkowe i skanseny górnicze”. Na kartce znalazło się zdjęcie szybu „Głowacki” oraz wieży ciśnień. Kopalnia „Ignacy” miała także swój znaczek. On także przedstawiał kopalniany szyb.
W czasie nawałnicy, która nawiedziła Niewiadom, ucierpiał budynek dawnej kotłowni, późniejsza Hala Gwarek. To właśnie na parterze tego gmachu członkowie Stowarzyszenia Zabytkowej Kopalni „Ignacy” organizowali tradycyjne gwarki dla byłych górników z kopalni Hoym. Ponieważ już wcześniej budynek był w kiepskim stanie technicznym, zapadła decyzja o jego rozbiórce.
Miasto podjęło się remontu budynku maszyny wyciągowej szybu „Głowacki” i stanowiącego z nim całość budynku kompresorni, późniejszej stolarni. Znajdująca się tam parowa maszyna wyciągowa z 1900 roku została zakonserwowana, naprawiono strop maszynowni i odmalowano ściany. W budynku znajdują się dwie sale wykorzystywane do organizacji koncertów, konferencji oraz wystaw.
Dzięki negocjacjom z Kompanią Węglową S.A. sfinalizowano transakcję darowizny nieruchomości znajdującej się na terenie Zabytkowej Kopalni. Miasto stało się właścicielem budynku maszyny wyciągowej i nadszybia szybu „Kościuszko” oraz budynku kompresorni.
W lipcu powołano instytucję „Zabytkowa Kopalnia Ignacy” pod zarządem Muzeum Miejskiego w Rybniku. Jednakże na mocy uchwały Rady Miasta Rybnika z dnia 19 listopada zostało utworzone Industrialne Centrum Kultury. Była to placówka kulturalna powstała z połączenia Domu Kultury w Rybniku-Niewiadomiu i Zabytkowej Kopalni „Ignacy”. Industrialne Centrum Kultury rozpoczęło działalność 1 stycznia 2016 roku. Dyrektorką została wybrana Kamila Paradowska.
Rozpoczął się gruntowny remont nadszybia oraz maszynowni szybu „Kościuszko”. Powstała wystawa nawiązująca do historii miejsca oraz pary jako źródła energii w przemyśle. Wystawa ma charakter centrum nauki – zwiedzający będą mogli poszczególne stanowiska poznawać empirycznie. Największą atrakcją będzie możliwość zobaczenia pracującej maszyny parowej z roku 1920.
Oddano do użytku zrewitalizowany budynek byłej sprężarkowni. Zyskał on nowy, funkcjonalny układ pomieszczeń. Odnowiony obiekt będzie pełnić funkcję wspomagającą proces rewitalizacji dzielnicy Niewiadom. Dlatego wśród nowych funkcji budynku znalazły się: świetlica środowiskowa, miejsce spotkań dla lokalnej społeczności oraz miejsce prowadzenia działań kulturalnych.
W kwietniu doszło do podziału Industrialnego Centrum Kultury. W wyniku podziału utworzono Dom Kultury w Rybniku-Niewiadomiu oraz instytucję kultury o nazwie Zabytkowa Kopalnia Ignacy w Rybniku. Zabytkowa Kopalnia Ignacy realizuje cele i zadania w dziedzinie wychowania przez sztukę, edukację kulturalną, upowszechnianie kultury, sztuki i dziedzictwa kulturowego Górnego Śląska.
Zabytkowa Kopalnia „Ignacy” dołączyła do Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego ERIH - European Route of Industrial Heritage. Europejski Szlak Dziedzictwa Przemysłowego ERIH to największa w Europie sieć współpracy zabytków techniki dostosowanych do potrzeb turystyki i kultury. Obecnie na listę jest wpisanych dziesięć zabytków z Polski. Była Kopalnia „Ignacy” to jedyny zabytek techniki z subregionu zachodniego województwa śląskiego wpisany na tę prestiżową listę.
Przystąpiono do prac nad uruchomieniem parowej maszyny wyciągowej
w maszynowni szybu "Kościuszko". W maju 2021 roku sprowadzono w specjalnym kontenerze włoską spalinową wytwornicę pary, którą przystawiono do budynku maszyny wyciągowej. Następnie przystosowano maszynę do pracy: wyczyszczono i naoliwiono wszystkie elementy trące. 8 czerwca, po trzynastu latach „lenistwa”, maszyna ruszyła. Był to rozruch nieoficjalny, w gronie zaangażowanych w tej sprawie pracowników. Po udanym rozruchu, następnego dnia, zaproszono gości z prezydentem miasta Rybnika na czele i maszyna już oficjalnie odżyła.
Na przełomie września i października rozpoczęto zakładanie parku rekreacyjnego.
Park obejmuje teren dawnej lampiarni i łaźni oraz częściowo teren byłego kopalnianego placu drzewa. W części zlokalizowanej za budynkiem nadszybia szybu "Głowacki" znajduje się plac pary o utwardzonej, nieregularnej formie z instalacją wytwarzającą sztuczną parę na potrzeby pokazów wizualno-dźwiękowych. Tuż obok ulokowano plac zabaw dla dzieci.
4 czerwca nastąpiło uroczyste otwarcie zrewitalizowanego kompleksu szybu "Kościuszko". W hali nadszybia do zwiedzania została udostępniona wystawa
„Wiek pary”. Wystawa nawiązuje do historii tego miejsca i pary jako źródła energii wykorzystywanej w przemyśle. Ekspozycja ma charakter centrum nauki.
Natomiast punktem centralnym jest maszyna parowa z roku 1920, która ponownie została wprawiona w ruch w przy użyciu specjalnie zainstalowanego kotła parowego.